Dziś jest: r.
Imieniny:
Jesteś na: GMINA Miejscowości w Gminie Jakubowice Konińskie

Miejscowości w Gminie

Jakubowice Konińskie

Jakubowice Konińskie

04.03.2014

Najwcześniejsze wzmianki dotyczące wsi pochodzą z pocz. XV w. Średniowieczne dzieje Jakubowic związane są z rodem Konińskich herbu Rawa przybyłych w lubelskie w połowie XIV w. Najwcześniejsze formy nazwy miejscowości: 1409 Jacubowicze, 1529 Jacubowicze Conynski, następnie Jakubowice Końskie. Granice wsi w XV w.: 1419-20 ze Snopkowem, Jastkowem, Dysem, Krasieninem, 1428 - ze Snopkowem, 1447 - z Dysem.

Wieś pozostawała własnością szlachecką, wymieniane są następujące osoby pochodzenia szlacheckiego związane z Jakubowicami:
1409 - Scholastyka z Jakubowic z dziedzicem Snopkowa,
1409-45 - dziedzic Strachota h. Jastrzębiec, brat Wisława i Wyszka,
1418-19 - Małgorzaty żona Strachoty, siostra Jakuba z Mętowa,
1455 - Katarzyna żona Strachoty, wdowa po Mikołaju z Opoki,
1409-25 - Michał h.Jastrzębiec
1426 - N. wdowa po Michale,
1414-28 - Wyszko brat Strachoty i Wisława,
1414 - Wisław brat Strachoty i Wyszka
1416 - pleban w Chełmie,
1432-40 dziekan katedry chełmskiej,
1419-30 - Dziersław piszący się de Konin, część Jakubowie nabył zapewne od Mikołaja Jastrzębca w połowie XV w. Konińscy objęli dziedzictwo w całych Jakubowicach,
1427-8 - Śmiechna z Jakubowic,
1428 - Świętochna z Jakubowic.
1441-8 - Jakub s. Michała, synowiec Strachoty,
1441-75 - Jakub Koniński z Jakubowic.
1455 - bracia Jan i Mikołaj zastawiają swą część w Jakubowicach Jakubowi
Konińskiemu za 200 grz.,
1469 - Jadwiga żona Andrzeja Konińskiego z J., córka Jana Mętowskiego
1495 - Paweł Koniński z Jakbowic.

W poł. XVII w. wieś należała do Anny Łysakowskiej. W XVII w. własność Leszczakowskich, następnie Bełżeckich, a od 1691 r. - Łosiów. Od 1797 r. jako właściciele pojawiają się Morozowiczowie od 1855 r. - Gawlikowscy, od 1929 r. - Szewczykowie. W XIX w. wieś należała do gminy Jastków i parafii Dys. W 1827 r. liczyła 41 domów i 345 mieszkańców. Ok.1870 r. dobra Jakubowice Konińskie składały się z folwarków: Jakubowice Kolonia., Zawadówka, Smugi, Dębina, nomenklatury Niny, Dyszlówka, Kawka, wsi Końskie. Całość Miała rozległość 1961 mr.
 
Folwark Jakubowice Kolonia miał 1116 mr gruntów, 6 budynków murowanych i 9 drewnianych. We wsi wymienia się wówczas 49 osad z 754 mr gruntów. W 1905 r. folwark (wł.Gawlikowskiego) liczył 407 dzies. ziemi, wymieniony jest tu jeden budynek i 30 mieszkańców.
 
Wieś - 385 dzies. gruntów, 76 budynków i 758 mieszkańców (732 rzymskokatolików, 23 Żydów i 3 wyznania prawosławnego). W księdze adresowej z 1929 r. wymieniona jest wieś i kolonia Jakubowice Końskie (gm. Jastków) liczące 624 mieszkańców. Odnotowano tu kowala, kołodzieja i handel artykułami spożywczymi.

Układ przestrzenny i zabudowa
Najstarsza część wsi Jakubowice Konińskie założona została na prawym (południowym) brzegu rzeki Ciemięgi. Zabudowa zgrupowana była wzdłuż jednej drogi biegnącej wysoką krawędzią doliny rzecznej i rozwijała się na zachód od drogi Lublin-Krasienin - w kierunku Snopkowa. Po stronie wschodniej drogi głównej - w kierunku Dysa zlokalizowany został nad rzeką młyn wodny i cegielnia (usytuowane już na lewym brzegu rzeki). Również na lewym brzegu rzeki na wysokim wzniesieniu usytuowany został zesgół rezydencjalno-obronny.
 
Obecnie istniejący dwór obronny pochodzi z połowy XVI w. jego obecny stan jest wynikiem odbudowy obiektu zrujnowanego. Zachowany dwór wzniesiony został zapewne w miejscu dawnego dworu drewnianego.
 
W 2 połowie XVI i XVII w. miał tu mieścić się zbór ariański. Obiekt był kilkakrotnie rozbudowywany i remontowany. Pierwotniezapewne mniejszy, założony na planie prostokąta, być może z basztą przy północno-wschodnim narożniku. Prawdopodobnie początkowo od frontu wysunięte cztery masywne skarpy, na których opierał się zapewne drewniany ganek piętra następnie część ta zabudowana i włączona do budynku (XVIII w.) W czasie kolejnego remontu ok. 1928 r. dodany czterokolumnowy portyk z balkonem.
 
Dwór wzniesiony jest na planie zbliżonym do kwadratu, zbudowany z cegły gotyckiej, palcówki (piwnice ściany parteru) o układzie polskim, ściana wschodnia z cegły barokowej. Pomieszczenia parteru i piwnice sklepione, na piętrze stropy drewniane. Nakryty wysokim dachem namiotowym. W 1966 r. budynek uległ pożarowi, przez kilkanaście lat pozostawał w półruinie. Następnie w 1985 r. nabyty przez T.Trumińskiego i odbudowany wraz z dwoma budynkami towarzyszącymi i nowym ogrodzeniem. Przystosowany do pełnienia funkcji lokalu gastronomicznego (z niewielką częścią hotelową). Obecnie jeszcze nie użytkowany zgodnie z założonym przeznaczeniem.
 
Piękne, malownicze położenie obiektu oraz ranga zabytkowa sprawiają, że jest on największą atrakcją turystyczną na terenie gminy o nie wykorzystanych dotychczas walorach. Obiekt wpisany do rejestru zabytków r.A/352. Zachowana do naszych czasów tradycyjna zabudowa mieszkalna i gospodarcza wsi pochodzi głównie z okresu międzywojennego. Zagrody dość znacznie oddalone od siebie, rozrzucone. Nieliczne drewniane domy mieszkalne wzniesione są w konstrukcji wieńcowej, zwykle oszalowane, nakryte dachami dwuspadowymi. Prezentują jedno lub dwutraktowe, symetryczne układy przestrzenne. Sytuowane z reguły kalenicowe w stosunku do drogi. Również nielicznie zachowana drewniana zabudowa gospodarcza (głównie stodoły o konstrukcji szkieletowej). Przeważa współczesne murowane budownictwo mieszkalne i gospodarcze.
 
Naprzeciwko wzgórza, na którym usytuowany jest dwór, na prawym brzegu rzeki znajduje się nowo wzniesiona kaplica. Po przeciwnej stronie szosy głównej przy skrzyżowaniu z drogą gruntową usytuowana murowana kapliczka z początku XX w. domkowa, wzniesiona z kamienia wapiennego i cegły na planie zbliżnym do koła, nakryta daszkiem ostrosłupowym.
 
Przy drodze gruntowej wiodącej lewym brzegiem rzeki w kierunku Dysa znajdują się dwa krzyże drewniane (XIX-XX w.)oraz cegielnia i murowany młyn wodny z XX w.
Poza interesującymi przykładami architektury i budownictwa zachowanymi na terenie wsi, na podkreślenie zasługuje jej niezwykle malownicze położenie o urozmaiconej rzeźbie terenu.
 
U podnóża dworskiego na rz. Ciemiędze znajdują się dwa stawy - obszar ten jako strefa ekspozycji krajobrazowej związanej z dworem wpisana została do rej. zabytków (nr A/902). Ze względu na cenne walory zabytkowe i krajobrazowe teren wsi powinien być objęty, wraz z innymi miejscowościami leżącymi w dolinie rzeki Ciemięgi, kompleksową ochroną zmierzającą do zachowania istniejących wartości kulturowych i krajobrazowych.
« Powrót
Urząd Gminy Niemce
ul. Lubelska 121, 21 - 025 Niemce
tel. 81 756 15 21, fax 81 756 17 90