Dziś jest: r.
Imieniny:
Jesteś na: GMINA Miejscowości w Gminie Krasienin

Miejscowości w Gminie

Krasienin

Krasienin

04.03.2014

Pierwsze wzmianki dotyczące wsi Krasienin pojawiają się w źródłach pisanych od początku XV wieku. W 1407 r. - Crasschenyno, 1419 r. - Crasszenyn, 1420 r. - Crasinin, 1460 r. - Craszenyn. Wymieniane są następujące granice wsi w okresie średniowiecznym: w 1418 - z Nasutowem, 1418-20 - z Jakubowicami i Dysem, 1419 - z Jastkowem i Snopkowem ( na granicy miejsce zwane "0ssnynya droga"), 1462 - kopiec na granicy ze Starościnem.

Wieś wraz z okolicznymi miejscowościami była własnością szlachecką. Szlacheccy właściciele wsi:
1407- dziedzic Marcin Koniński,
1418-20 Dziersław z Witowic i Woli Konińskiej,
1460 Jakub Koniński z Jakubowie,
1470-80 Jakub Koniński h.Rawa,
1496 Marcin Koniński.

Kmiecie z Krasienina:
1418 Lukian,Michał,Wasyl,Chodorkoj,
1460 pracowity Jan Piszczek (fistulator).

W 1460 r. Jakub Koniński nadaje nowo erygowanej parafii w Krasieninie 3 łany miary lubelskiej - dwa koło kościoła, trzeci w stronę Piotrowie, staw powyżej starego stawu na końcu wsi, łąki pod lasem, karczmę dającą 1 grz. czynszu,2 zagrodników, 50 grz.dziesięciny z ról folw. w Jakubowicach i Krasieninie. Zobowiązuje się także własnym kosztem zbudować kościół, plebanię i karczmę, zakupić księgi i sprzęty liturgiczne. W latach 1470-80 wzniesiony został drewniany kościół pw.. św. Sebastiana. W okresie reformacji świątynia znajdowała się w rękach kalwinów - należał do nich kolator kościoła Paweł Czerny.

W połowie XVII w. dobra znajdowały się w posiadaniu Michałowskich. Z fundacji Marianny Michałowskiej został wzniesiony drugi murowany kościół pw. Narodzenia NMP i św. Sebastiana, który zachował się do chwili obecnej.

W XVIII i XIX w. przy kościele znajdował się szpital dla ubogich (przytułek), istniała szkoła parafialna oraz biblioteka licząca w XVIII w. kilkanaście dzieł. W 1827 r. wieś liczyła 438 mieszkańców i 48 domów. W 1866 r. dobra Krasienin miały rozległość 4295 mr, ale całe zostały rozparcelowane pomiędzy wielu nabywców w roku 1869, 1870, 1871, 1873 i utworzone zostały następujące nomenklatury:

folwark Krasienin 306 mórg gruntów
kol .Krasienin 12 osad, 335 mórg
kol. Wólka Krasienińska 8 osad, 140 mórg
kol. Kawka 1 osada, 243 mórg
kol. Maziarka 61 osad, 434 mórg
kol. Ossówka 32 osady, 860 mórg
kol. Pryszczowa Góra 55 osad, 874 mórg

kol. Majdan 36 osad, 798 mórg Wg tabeli likwidacyjnej z 1866r. uwłaszczone zostały:
wieś Krasienin - 28 osad, 480 mórg
wieś Wola Krasienińska - 19 osad, 421 mórg
wieś Majdan - 10 osad, 140 mórg
wieś Wolka Krasienińska - 11 osad, 150 mórg.

W 1905 r. kol. Krasienin miała ogółem 280sdzies. gruntów, 21 budynków i 153 mieszkańców (117 rzymskokatolików,14 luteranów, 22 Żydów). Wieś Krasienin miała ogółem 302 dzies. gruntów, 26 budynków i 625 mIeszkańców (621 rzymskokatolików i 4 Żydów). FolwarkKrasienin liczył 899 dzies. gruntów, wymieniany jest tu jeden budynek i 8 mieszkańców. Krasienin Poduchowny z 49 dzies. ziemi, 1 budynkiem i 3 mieszkańcami.
W 1913 r. w zorganizowana została przez działaczkę ruchu ludowego Irenę Kosmowską Żeńska Szkoła Rolnicza. W 1914 r. szkołę tę odwiedziła Maria Dąbrowska i opisała jej działalność w "Prawdzie". Na terenie dawnego parku dworskiego znajduje się obecnie pomnik I.Kosmowskiej.

Układ przestrzenny i zabudowa

Wieś Krasienin jako jednostka przestrzenna ukształtowana została przy skrzyżowaniu dróg przebiegających z południa na północ (Jakubowice-Starościn) i ze wschodu na zachód ( Nasutów-Garbów) mających także większe, poza lokalnym, znaczenie komunikacyjne. W pobliżu wsi przepływa rzeka Minina.

Rozwinął się tu niewielki organizm przestrzenny, którego podstawowymi komponentami były i są do tej pory - zespół kościelny położony w południowo-wschodniej części przy skrzyżowaniu dróg oraz odsunięty nieco na północny-zachód zespół dworsko-folwarczny. Przy skrzyżowaniu dróg (na południowy-zachód) usytuowany został także budynek karczmy (obecnie znacznie przebudowany).

Zabudowa mieszkalna i gospodarcza była tu w ciągu minionych wieków stosunkowo nieliczna i taka jest również dzisiaj. Istniejąca obecnie, nieliczna tradycyjna zabudowa mieszkalna i gospodarcza pochodzi z okresu międzywojennego. W większości przekształcona, nie decyduje o klimacie i charakterze zabudowy wsi, gdzie dominują realizacje współczesne.
Najistotniejszymi elementami w kompozycji przestrzenno-architektonicznej wsi są dwór i kościół będące najcenniejszymi zabytkami architektury.

Dwór murowany usytuowany na wzgórzu wzniesiony został w 1 połowie XIX, wzniesiony zapewne na miejscu wymienianego od XVI w. folwarku. Obiekt częściowo przekształcony, remontowany w 1951r., klasycystyczny. Założony na planie prostokąta, parterowy z piętrową częścią środkową i użytkowym poddaszem, podpiwniczony. Układ wnętrza dwutraktowy z hallem i dawną salą balową na osi. Od frontu poprzedzony czterokolumnowym portykiem, od tyłu trójboczny ryzalit. Nakryty dachem .naczółkowym pod blachą. Obiekt wpisany do rejestru zabytków nr A/612, podlega ochronie prawnej.

Przy dworze ogród dworski o powierzchni ok.1 ha z zachowaną obecnie niewielką częścią spacerową. Układ przestrzenny został w znacznym stopniu zniszczony i zatarty przez kolejnych użytkowników. Znaczna część drzewostanu wycięta, a budynki gospodarcze usunięte. Podstawową cechą kompozycyjną ogrodu była osiowość mająca swoje przedłużenie w alei lipowej biegnącej w stronę Majdanu Krasieninskiego zwanej "Królewską".

Budynek dawnego dworu i jego otoczenie zachowane obecnie w dobrym stanie. W celu ochrony i prawidłowego funkcjonowania obiektu niezbędny jest właściwy sposób jego użytkowania. Szczególnie odpowiednie wydają się tu funkcje placówki kulturalno-oświatowej (poza typowo szkolnymi), domu pracy twórczej itp.

Kościół parafialny pw. Narodzenia NMP i Św Sebastiana wzniesiony został w miejscu pierwotnej drewnianej świątyni w latach 1635 - 1655. Późnorenesansowy. Jest to obiekt murowany, salowy, trójprzęsłowy, z zamkniętym trójbocznie, nie wyodrębnionym prezbiterium. Przy prezbiterium znajduje się zakrystia, nad którą skarbiec. Przy nawie kaplica otwartą arkadą. Od frontu wieża z kruchtą w przyziemiu. Nawa i prezbiterium nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami pokrytym dekoracją stiukową typu "lubelsko-kaliskiego". W kruchcie sklepienie kolebkowo-krzyżowe, w kaplicy kopuła na żagielkach, w zakrystii kopuła płaska, w skarbcu sklepienie klasztorne.
Kościół zniszczony był przez wojska szwedzkie, następnie remontowany i konsekrowany w 1745 r.

Kolejne remonty przeprowadzane były m.in. w latach 1931-36, 1966 (wnętrze), 1974 (elewacje). Przy kościele znajduje się drewniana dzwonnica (XX w.), drewniana, wzniesiona w konstrukcji szkieletowej, oszalowana nakryta daszkiem brogowym pod blachą.

Cmentarz kościelny ogrodzony murowanym ogrodzeniem z 4 kapliczkami XVIII XIX w. Na cmentarzu kościelnym murowana kapliczka słupowa (zapewne z 2 połowa XIX w.), Obok cmentarza kościelnego murowany budynek parafialny (początek XX w. W centrum wsi znajduje się budynek dawnej karczmy pochodzącej z przełomu XVIII i XIX w. Jest to obiekt murowany, parterowy z mieszkalnym poddaszem, podwpiwniczony. Pierwotnie z otworem przejazdowym pośrodku o wykroju koszowym. Nakryty dachem naczółkowym. Remontowany w 1959r. z zatarciem cech stylowych. Obecnie przeznaczony do wykreślenia z rejestru zabytków.
Na terenie wsi znajduje się cmentarz parafialny z 2 połowy XIX w. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1886 r.
 
« Powrót
Urząd Gminy Niemce
ul. Lubelska 121, 21 - 025 Niemce
tel. 81 756 15 21, fax 81 756 17 90